Stara Kamienica

STARA KAMIENICA KOŁO JELENIEJ GÓRY
mgr Piotr Gut
Można znaleźć: pirokseny, spesartyn, chryzotyl, sfaleryt, melnikowit-markasyt, magnetyt, hematyt, malachit, oliwin, aktynolit, brucyt, apatyt,wezuwian, flogopit, granaty, epidot.


Zabudowania wsi ciągną się wzdłuż potoku Kamienica, w południowej części osady znajduje się od dawna nieczynny łom. Najłatwiej trafić do niego idąc od mostu kolejowego ok. 500 metrów na południe (pod prąd Kamienicy), następnie skręcić w lewo by przejść przez mostek na prawy brzeg rzeki. Wyrobisko jest bardzo gęsto zarośnięte krzakami i (tradycyjnie) zasypane śmieciami, jego centralna część z niewielkim jeziorkiem jest mocno zabagniona.

Odsłaniające się w dość wysokich ścianach skały są znacznie zwietrzałe. Najlepiej dostępna jest NE ściana łomu, u której podnóża znajduje się niewielka zatopiona sztolnia.

Jest to krótki chodnik początkowo bardzo niski, przechodzący po kilku metrach w niewielką wydłużoną komorę (woda ma tu ok. 1,2 m głębokości). Prawa część komory zakończona jest paru metrowym korytarzem.

Sztolnia ta służyła zapewne jako wyrobisko rozpoznawcze za występującymi tutaj kruszcami (piryt, pirotyn, chalkopiryt, arsenopiryt), lub powstała na skutek wybrania czystej partii marmuru.

Dawny łom w Starej Kamienicy założony jest w soczewie marmurów kalcytowo-dolomitowych i skał wapienno-krzemianowych (erlanów). Soczewa ta o długości ok. 70 m. zalega na kontakcie kompleksu łupkowego (pasmo łupkowe starej kamienicy) i gnejsów izerskich.

Eksploatowane tutaj w drugiej połowie XIX wieku marmury były zapewne przeznaczone do produkcji wapna palonego. Wtedy to spotykano też piękne kryształy minerałów:

  • wezuwian – jego osobniki o brunatnoczerwonej barwie osiągały rozmiary do 2,5 cm, spotykano również odmiany szlachetne
  • flogopit – kryształy o rozmiarach ponad 2,5 cm.
  • granaty (almandyn) – niewielkie krwistoczerwone dwudziestoczterościany deltoidowe.
  • epidot – słupkowe kryształy żółtobrunatne i zielone, rozmiarów do 3 cm.
epidot
Epidot

Obecnie w kamieniołomie, w żyłach kalcytowych można znaleźć piękne automorficzne kryształy piroksenów (diopsyd). Pojedyncze osobniki o soczysto zielonej barwie osiągają rozmiary do 1,5 cm z najczęściej wykształconymi ścianami: (100), (010), (001) (fot.2.). Z diopsydem, w kalcycie często występują niewielkie (do 0,5 cm) kryształy jasnozielonego epidotu.

Poza tym w ścianach można napotkać na strefy serpentynitów, osiągające do kilkudziesięciu centymetrów miąższości. Serpentyn tworzy w nich odmiany masywne o oliwkowej barwie oraz chryzotyl włóknisty. Pojedyncze żyłki chryzotylu mają do 0,5 cm miąższości i układają się w skale równolegle, bądź przeplatają się warkoczowo.

Ponadto z lokalizacji tej opisano (występujące w niewielkich ilościach): sfaleryt, melnikowit-markasyt, magnetyt, hematyt, malachit, oliwin, aktynolit, brucyt, apatyt.

Marmury kalcytowo-dolomitowe oraz skały wapienno-krzemianowe występujące w opuszczonym łomie w Starej Kamienicy powstały z wapiennych skał osadowych podczas metamorfizmu regionalnego, jak również, w powstaniu mogły brać tu udział fluidy pochodzące z intruzji granitoidu Karkonoszy.

Wszystkim, ciekawym nowego zbieraczom, będącym w tych stronach polecam odwiedzenie tego mrocznego łomu i jego ciekawej okolicy z pięknymi widokami na Góry Izerskie.

Do Starej Kamienicy można dostać się z Jeleniej Góry pociągiem (kierunek na Gryfów Śląski), lub autobusem PKS.